"Công nghệ SAM™ của Devialet là gì? Ảnh hưởng thế nào đến âm thanh
Trong thế giới âm thanh cao cấp, nơi mọi chi tiết đều được tối ưu đến mức hoàn hảo, các hãng sản xuất không ngừng tìm cách thu hẹp khoảng cách giữa âm thanh gốc và âm thanh phát lại. Một trong những công nghệ đã gây tiếng vang lớn trong ngành hi-end audio chính là công nghệ SAM™ do thương hiệu danh tiếng Devialet phát triển. SAM không chỉ đơn thuần là một công nghệ chỉnh âm hay tăng cường tín hiệu. Đây là một hệ thống hiệu chỉnh thông minh dựa trên mô hình toán học, được thiết kế để giúp ampli và loa phối hợp với nhau hoàn hảo nhất. Vậy công nghệ SAM Devialet thực chất là gì, nó hoạt động như thế nào và đem lại những lợi ích gì cho người nghe? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết toàn bộ.
1. Nguồn gốc của công nghệ SAM™ và triết lý của Devialet
Devialet là thương hiệu âm thanh đến từ Pháp, nổi tiếng với những ampli lai analog-digital (ADH) và loa không dây Phantom mang thiết kế độc đáo. Ngay từ đầu, triết lý của Devialet không chỉ dừng ở việc tạo ra ampli mạnh mẽ hay loa đẹp mắt mà còn hướng đến việc tái hiện trung thực nhất âm thanh ban đầu, tức là tái tạo được áp suất âm mà bản thu gốc truyền tải.
Vấn đề lớn nhất của bất kỳ hệ thống âm thanh nào nằm ở mối quan hệ giữa ampli và loa. Dù ampli có mạnh đến đâu, nếu đặc tính loa không được hiểu rõ thì tín hiệu điện sau khuếch đại vẫn có thể bị biến dạng, đặc biệt ở các dải tần thấp. Loa là một thiết bị vật lý có quán tính, độ trễ, méo phi tuyến và ảnh hưởng của thùng loa. Những yếu tố này khiến áp suất âm phát ra không hoàn toàn trùng khớp với tín hiệu âm thanh ban đầu.
Devialet nhận ra rằng muốn khắc phục triệt để điều đó, cần phải đo lường chính xác cách loa phản ứng với tín hiệu và điều chỉnh tín hiệu đầu ra của amply sao cho kết quả cuối cùng khớp hoàn toàn với mục tiêu ban đầu. Và đó chính là lý do công nghệ Speaker Active Matching (SAM) ra đời.
2. Nguyên lý hoạt động của SAM™: Khi âm thanh được mô hình hóa bằng toán học
Điểm độc đáo của SAM nằm ở khả năng đo đạc, mô hình hóa và xử lý thời gian thực. Quá trình này bao gồm ba giai đoạn chính: đo đặc tính loa, xây dựng mô hình toán học và hiệu chỉnh tín hiệu đầu ra trong thời gian thực.
Đo đặc tính chi tiết của loa
Để hệ thống hiểu được loa, Devialet cần phải đo toàn bộ phản ứng của nó trong nhiều điều kiện khác nhau. Việc đo không chỉ dừng ở đáp tuyến tần số hay độ nhạy mà còn bao gồm pha, độ trễ, cộng hưởng, độ nén động, phản hồi của driver và ảnh hưởng từ thùng loa.
Devialet sử dụng một công cụ chuyên dụng mang tên SAM Lab, có khả năng quét và phân tích toàn bộ đặc tính vật lý của loa mà không cần tháo rời. Kết quả là hãng có được một bản đồ chi tiết mô tả cách mà loa chuyển đổi năng lượng điện thành sóng âm.
Mỗi mẫu loa sẽ có hồ sơ riêng biệt được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của Devialet, cho phép ampli của hãng tự động nhận diện và áp dụng hiệu chỉnh phù hợp.
Xây dựng mô hình toán học chính xác
Sau khi thu thập dữ liệu, Devialet sử dụng thuật toán để mô phỏng lại hành vi thực tế của loa. Mô hình toán học này đóng vai trò như một “bản sao kỹ thuật số” của hệ thống loa, phản ánh toàn bộ những gì xảy ra trong quá trình phát âm.
Với mô hình đó, ampli Devialet có thể dự đoán chính xác cách loa sẽ phản ứng với từng tín hiệu điện ở từng thời điểm, từ đó chủ động hiệu chỉnh trước tín hiệu được gửi đi. Cách làm này giúp áp suất âm thực tế khớp gần như tuyệt đối với tín hiệu âm thanh gốc đã được ghi lại trong phòng thu.
Hiệu chỉnh tín hiệu theo thời gian thực
Khi người dùng phát nhạc, bộ xử lý DSP (Digital Signal Processor) trong ampli Devialet sẽ áp dụng các phép tính điều chỉnh ngay lập tức. Quá trình này diễn ra hoàn toàn trong thời gian thực với độ trễ cực thấp, đảm bảo không làm thay đổi cảm giác tự nhiên khi nghe nhạc.
Kết quả là tín hiệu điện được tinh chỉnh chính xác đến từng phần nghìn giây, giúp loa phát ra âm thanh đúng pha, đúng cường độ và đúng thời điểm như bản thu ban đầu.
3. SAM™ mang lại những lợi ích gì cho người nghe?
Công nghệ SAM không chỉ là một thuật toán kỹ thuật, mà nó mang lại những cải thiện rõ rệt và có thể cảm nhận ngay lập tức trong trải nghiệm nghe. Dưới đây là những lợi ích nổi bật nhất mà SAM đem đến.
Độ chính xác về thời gian và pha
Một trong những ưu điểm nổi bật nhất của SAM là khả năng căn chỉnh thời gian giữa các dải tần. Trong các hệ thống thông thường, âm thanh ở dải trầm thường bị trễ hơn so với trung âm và cao âm do đặc tính quán tính của driver bass. SAM khắc phục điều này bằng cách hiệu chỉnh pha và thời điểm phát, khiến tất cả các dải tần được tái tạo đồng bộ, mang lại cảm giác âm thanh “đến cùng lúc”, rõ nét và liền mạch hơn.
Dải trầm mạnh mẽ nhưng cực kỳ chính xác
Người dùng loa Devialet Phantom thường nhận ra rằng khi bật SAM, dải trầm không chỉ sâu hơn mà còn gọn, chắc và có độ kiểm soát cực cao. Thay vì tăng cường bass như các chế độ loudness thông thường, SAM giúp loa phát trầm đúng với năng lượng thực tế của bản ghi, đồng thời loại bỏ hiện tượng “rền” hoặc “lùng bùng” do méo pha.
Điều này đặc biệt quan trọng trong các không gian nghe nhỏ hoặc loa có thiết kế thùng kín, vì SAM cho phép ampli kiểm soát hành vi của driver một cách chính xác, giảm méo và tăng tốc độ phản ứng.
Trung âm và cao âm trở nên trong trẻo hơn
Khi các dải tần thấp được kiểm soát chặt chẽ, toàn bộ hệ thống hoạt động ổn định hơn. Điều này giúp trung âm và cao âm ít bị che lấp hoặc méo hài, mang lại không gian mở và chi tiết hơn. Giọng hát, tiếng đàn guitar hoặc violin sẽ hiện ra rõ ràng, tự nhiên và giàu cảm xúc.
Tối ưu hóa cho từng mẫu loa cụ thể
Khác với những công nghệ chỉnh âm mang tính tổng quát, SAM được thiết kế riêng cho từng mẫu loa. Devialet đã đo đạc và lưu trữ hàng trăm hồ sơ loa khác nhau, từ những thương hiệu phổ biến như Bowers & Wilkins, KEF, Focal cho đến các mẫu hi-end ít gặp.
Điều này có nghĩa là ampli Devialet có thể tự động nhận biết và hiệu chỉnh chính xác cho từng loại loa, đảm bảo rằng người nghe luôn nhận được chất lượng tốt nhất mà loa có thể tái tạo.
4. So sánh SAM™ với các công nghệ chỉnh âm khác
Để hiểu rõ hơn giá trị của SAM, cần so sánh nó với các công nghệ khác đang được sử dụng trong ngành âm thanh hiện nay.
EQ (Equalizer) truyền thống
EQ là công cụ phổ biến cho phép người dùng thay đổi cường độ của các dải tần. Tuy nhiên, EQ chỉ điều chỉnh mức độ âm lượng theo tần số mà không can thiệp vào pha hay độ trễ thời gian. Vì vậy, nó không thể giải quyết tận gốc những sai lệch do cấu trúc vật lý của loa gây ra.
Room Correction (hiệu chỉnh phòng)
Các hệ thống như Dirac Live hoặc Audyssey tập trung vào việc bù trừ ảnh hưởng của không gian phòng nghe. Chúng đo phản xạ và cộng hưởng của phòng để cân bằng đáp tuyến tần số, nhưng không xử lý được hành vi vật lý của chính driver loa.
Trong khi đó, SAM tập trung vào mối quan hệ giữa ampli và loa, tức là tối ưu cách tín hiệu điện chuyển hóa thành sóng âm. Vì thế, hai công nghệ này bổ trợ cho nhau chứ không thay thế nhau. Khi kết hợp SAM và Room Correction, người dùng sẽ đạt được hiệu quả toàn diện cả về tính chính xác của loa lẫn sự cân bằng của phòng nghe.
5. Hạn chế của SAM™ và những điều cần lưu ý
Mặc dù SAM đem lại nhiều lợi ích rõ rệt, người dùng vẫn nên hiểu rõ một số giới hạn của công nghệ này để sử dụng hiệu quả nhất.
Phụ thuộc vào dữ liệu đo
Hiệu quả của SAM phụ thuộc hoàn toàn vào độ chính xác của mô hình loa. Nếu dữ liệu đo chưa hoàn hảo hoặc loa đã bị thay đổi linh kiện, kết quả có thể không đạt như mong muốn. Devialet khuyến nghị chỉ sử dụng hồ sơ SAM chính hãng hoặc đo lại bằng SAM Lab khi cần thiết.
Không thể biến loa trung bình thành loa cao cấp
SAM là công nghệ tối ưu hóa, không phải là phép thuật. Nó giúp khai thác tối đa khả năng của loa, nhưng không thể vượt qua giới hạn vật lý của driver hoặc thùng loa. Nếu loa có chất lượng thấp, SAM vẫn cải thiện phần nào độ chính xác, song không thể biến đổi hoàn toàn chất âm.
Yêu cầu tương thích phần cứng
Để sử dụng SAM, hệ thống cần có ampli Devialet hỗ trợ công nghệ này, chẳng hạn các dòng Expert Pro hoặc Phantom. Đồng thời, loa phải có file SAM profile tương ứng trong cơ sở dữ liệu Devialet. Người dùng có thể kiểm tra danh sách loa tương thích trực tiếp trên phần mềm hoặc website của hãng.
6. Ví dụ thực tế: Loa Devialet Phantom Ultimate 98dB - khi SAM phát huy tối đa sức mạnh
Một ví dụ điển hình cho việc ứng dụng hoàn hảo của công nghệ SAM chính là loa Devialet Phantom Ultimate 98dB, mẫu loa không dây cao cấp trong dòng Phantom của hãng.
Devialet Phantom Ultimate 98dB được trang bị amply tích hợp công suất cực lớn lên đến 1100W RMS, mang lại mức áp suất âm thanh tối đa 98dB trong thiết kế nhỏ gọn. Đây là minh chứng rõ ràng cho triết lý kết hợp giữa sức mạnh phần cứng và trí tuệ phần mềm của Devialet.
Công nghệ SAM™ trong Phantom Ultimate giúp hệ thống kiểm soát hoàn hảo chuyển động của các driver, đặc biệt là hai củ bass đối xứng. Khi phát nhạc, loa có thể tái tạo dải trầm xuống đến 14Hz, điều mà hầu như không một loa cùng kích thước nào làm được, nhưng vẫn duy trì sự chính xác và tốc độ đáng kinh ngạc.
Âm thanh của Phantom Ultimate 98dB vừa có sức nặng uy lực, vừa có độ tinh tế và chi tiết cao. Mỗi nhịp trống, tiếng đàn hay hơi thở ca sĩ đều được tái hiện trọn vẹn, nhờ khả năng điều chỉnh pha và thời gian phát cực kỳ chính xác mà SAM mang lại.
Không chỉ là một sản phẩm nghe nhạc, Phantom Ultimate 98dB còn thể hiện tầm nhìn của Devialet trong việc đưa công nghệ phòng thu vào không gian gia đình. Người nghe không chỉ nghe thấy âm nhạc, mà còn cảm nhận được “sức sống” của nó - điều mà chỉ có sự kết hợp hoàn hảo giữa phần cứng mạnh mẽ và trí tuệ nhân tạo âm học mới làm được.
>>> Tham khảo:
7. Trải nghiệm thực tế và đánh giá từ giới chuyên môn
Nhiều chuyên trang âm thanh uy tín như The Absolute Sound, What Hi-Fi và Darko.Audio đã thực hiện các thử nghiệm so sánh khi bật và tắt SAM trên cùng hệ thống. Hầu hết các đánh giá đều đồng thuận rằng sự khác biệt là rõ rệt, đặc biệt ở vùng trầm và trung âm.
Khi bật SAM, tiếng trống trở nên chắc gọn, tốc độ nhanh, dứt khoát và không bị kéo đuôi. Giọng hát có độ rõ cao hơn, không gian âm thanh mở rộng và tách bạch. Một số reviewer mô tả rằng cảm giác “âm thanh như được focus chính xác” hơn, tức là từng chi tiết đều hiện ra đúng vị trí và đúng thời điểm.
Điều đáng chú ý là SAM không làm thay đổi màu âm tổng thể của loa. Nó không thêm hiệu ứng, không tăng cường bass một cách giả tạo, mà chỉ trả lại đúng bản chất của bản thu gốc. Với người yêu sự trung thực trong âm nhạc, đây là điểm khác biệt then chốt.
8. Kết luận
Công nghệ SAM™ (Speaker Active Matching) của Devialet là một trong những bước tiến lớn trong lĩnh vực xử lý âm thanh kỹ thuật số. Bằng cách hiểu chính xác hành vi của loa và điều chỉnh tín hiệu điện tương ứng, SAM giúp ampli và loa phối hợp hoàn hảo, mang đến âm thanh có độ trung thực cao, dải trầm mạnh mẽ nhưng kiểm soát tốt, trung âm rõ nét và độ động sống động.
Đây không phải là một chiêu tiếp thị, mà là một thành tựu kỹ thuật thực sự, được chứng minh bằng kết quả nghe thực tế và đánh giá từ hàng loạt chuyên gia âm thanh. Nếu bạn đang sử dụng ampli Devialet hoặc đang tìm hiểu về những cải tiến mới trong lĩnh vực hi-end audio, SAM chắc chắn là một công nghệ đáng để trải nghiệm.
Bảo Châu Elec sẽ trả lời sớm nhất. Viết hỏi đáp
